fragment opisu książki

Kultura komunikacji językowej 6.
Kultura komunikacji w dydaktyce

pod redakcją
A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborskiej, K. Skibskiego

Wydawnictwo Nauka i Innowacje
Poznań 2020

Kultura komunikacji w teorii i praktyce dydaktycznej jest podstawowym zagadnieniem tej książki. Autorzy odnoszą się do kwestii kształcenia kompleksowo – od formułowania ogólnych tez, sądów i postulatów, które mają inicjować nowe badania, ale też wywoływać zdecydowaną reakcję instytucji odpowiedzialnych za edukację, przez analizy przykładów (zjawisk językowych występujących w konkretnych praktykach edukacyjnych – tendencji i zagrożeń w tym zakresie) oraz omówienia nowych narzędzi cyfrowych usprawniających i zmieniających procesy dydaktyczne, po rozważania nad wielokulturowością i funkcjonowaniem w wielobarwnym świecie rozmaitych języków, światopoglądów czy celów.

 fragment z Przedmowy Redaktorów 

Prezentowany w monografii punkt widzenia, metaforycznie sygnalizowany już w początkowych słowach tytułu, służy podkreśleniu właściwego dialogowi miejsca w dziele filmowym. W swoistym, osobnym, niezwykle przyjemnym w odbiorze idiostylu ze sporą dozą humoru, Autorka przeprowadza krok po kroku naukową, acz zrozumiałą dla każdego miłośnika X muzy, analizę środków językowych składających się na różne sposoby autorskiego kształtowania polszczyzny (zwanych strategiami stylistyczno-językowymi), czyli strategię kumpla w filmach Juliusza Machulskiego, strategię anatoma w dziełach Marka Koterskiego, strategię wrażliwca w kinie Jana Jakuba Kolskiego, strategię prowokatora w utworach Władysława Pasikowskiego i strategię naturalisty u Wojciecha Smarzowskiego. Językoznawcze (a więc stereotypowo kojarzone z nudną szkolną gramatyką), konsekwentne od pierwszych do ostatnich stron książki spojrzenie na współczesne dzieła filmowe okaże się z pewnością zaskakująco interesujące dla wielu czytelników.            
                                        

Kultura komunikacji językowej 5.
Kultura komunikacji potocznej w językach słowiańskich

pod redakcją
A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborskiej, K. Skibskiego

Wydawnictwo Nauka i Innowacje
Poznań 2018

 fragment z Przedmowy Redaktorów 

Kultura komunikacji językowej 4.
Kultura komunikacji w językach słowiańskich
- co nas łączy, co rózni, co dziwi
«Poznańskie Spotkania Językoznawcze»
tom 31

pod redakcją
A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborskiej, K. Skibskiego

Wydział FIlologii Polskiej i Klasycznej
Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
Poznań 2016

pod redakcją
P. Flicińskiego

Wydawnictwo Naukowe UAM
Poznań 2011

Kultura komunikacji językowej 1.
Norma językowa
w aspekcie teoretycznym i pragmatycznym

pod redakcją
A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborskiej, K. Skibskiego

Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
Poznań 2011

 Zamieszczone w książce artykuły układają się w dwa bloki tematyczne [...]. Teksty dotyczące teoretycznych aspektów normy poświęcone są kryteriom i metodom oceny różnych językowych elementów, kodyfikacji w zakresie łączliwości leksykalnej, skutkom akceptacji wewnętrznego zróżnicowania normy, możliwościom prognozowania ewolucji języka na podstawie normy oraz granicom norm językowej i komunikacyjnej. Wśród zagadnień pragmatycznych [...] znalazły się problemy szczegółowe związane ze współczesnym uzusem, z rozmaitymi aspektami normy i błędów w przekazach medialnych [...] oraz w róznych typach i gatunkach tekstów [...], z poradnictwem językowym, a także z kryteriami poprawności stosowanymi w odniesieniu do wybranych elementów językowych [...] 

   Na prezentowany tom składają się materiałowe i teoretyczne szkice i artykuły z lat 1987-2010. Wszystkie są napisane przez nas wspólnie. Tematycznie skupiają się one wokół takich zagadnień, jak sposoby pomnażania zasobu frazeologicznego polszczyzny po roku 1968, leksykograficzne ujęcie współczesnej frazeologii, zmiany znaczeń polskich frazeologizmów, leksykograficzne ujęcie fraz jako jednostek frazeologicznych, interpretacja współczensego uzusu frazeologicznego, derywacja frazeologiczna oraz opis nowych i tradycyjnych polskich zwrotów typu kręcić lody, mieć kogoś na widelcu, stroić się w cudze piórka, a także takich regionalizmów frazeologicznych, jak mieć długie zębby na co, nie urywać sobie rękawów. Wszystkie wiążą się z naszą praktyką frazeograficzną, powstały bowiem niejako na marginesie prac nad przygotowywaniem czterech słowników fraeologicznych.  Pod względem teoretycznym mmieszczą się w nurcie badań frazeologicznych uprawianych przez S. Skorupkę i jego kontynuatorów. Ich mocą stroną jest prezentowany w nich współczesny materiał zaczerpnięty z Korpusu Frazeologicznego Języka Polskiego, gromadzonego od wielu lat w Pracowni Leksykograficznej Instytutu Filologii Polskiej  Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

    Na prezentowany tom składają się wybrane studia i szkice frazeologiczne, opublikowane w czasopismach i pracach zbiorowych w latach 1971-2007. Podstawę zawartych w nich analiz stanowi materiał frazeologiczny zgromadzony  wpodręcznej kartotece a wynotowany z tekstów publicystycznych, artystycznych i naukowych (z zakresu humanistyki) oraz ze słowników ogólnych, frazeologicznych i paremiologicznych polszczyzny. Układają sie one w kilka grup tematycznych, które wiążą sie m.in. z takimi problemami, jak poprawność frazeologiczna (...), fleksja polskich frazeologizmów, derywacja w zakresie frazeologii, źródła polskiej frazeologii, geneza wybranych frazeologizmów itp. Z ich treści wynikają spostrzeżenia i uwagi dotyczące zarówno funkcjonowania samego zasobu frazeologicznego współczesnej polszczyzny, jego stabilności i zmienności, jak i sposobów pielęgnowania go jako wspólnego dobra użytkownbików polszczyzny. Wszystkie nawiązują do koncepcji frazeologii sformułowanej przez Stanisława Skorupkę, stanowiąc zarazem jej twórczą kontynuację, choć nieobce są im odwołania do dzisiejszej metodologii badań frazeologicznych, rozwijanej przez coraz to liczniejszy zastęp polskich frazeologów (...)

   Rozprawa o języku poetyckim Ewy Lipskiej składa się z czterech zasadniczych rozdziałów. Pierwszą część stanowi komentarz do kontekstu historycznoliterackiego, w który wpisywały się kolejne książki Lipskiej. Rozważania nad dającymi się wskazać zmianami na gruncie poetyki, ale także tematyki tekstów, wiążą się w tej części z komentarzem do najważniejszych motywów oraz pojęć. Drugi rozdział dotyczy współczesnego znaczenia terminu ‘język poetycki’. Wyprowadzone w nawiązaniu do kilku raptem koncepcji rozumienie specyfiki języka w poezji wyznacza dalszy porządek analiz w niniejszej rozprawie. Postawienie tezy, według której specjalna metaforyka stanowi (obok wiersza) dominantę języka poetyckiego Ewy Lipskiej, zapowiada trzecia część rozprawy – omówienie koncepcji metafory. Wyróżnienie ujęcia statycznego i dynamicznego metafory pozwala w dalszej części na właściwą analizę tekstów Lipskiej i wnioskowanie o ich specjalnym języku poetyckim. Czwarty rozdział pracy jest dwudzielny: w pierwszej jego części następuje opis elementów metaforyki w ujęciu statycznym, w drugiej natomiast opis ujęcia dynamicznego. Poszczególne rozdziały rozprawy pozostają względem siebie w stosunku wynikowym, wyprowadzanie koncepcji opisu języka poetyckiego jest jednak symultaniczne względem refleksji ogólniejszej, dotyczącej  ideowej  przestrzeni  poezji  Lipskiej.

   Pierwsza ilustracja polszczyzny socjolektu hiphopowego. Słownik zawiera: ponad 600 wyrazów i związków frazeologicznych, głównie związanych z muzyką i jej tworzeniem, a także z życiem towarzyskim w różnych jego przejawach; około 1400 cytatów z ponad 700 tekstów polskich piosenek hiphopowych, z dokładnym odniesieniem do źródeł; około 40 haseł leksykonowych, ujętych w ramki, zawierających opis pozajęzykowych i kulturowych realiów hip-hopu, np. baggy, freestyle, graffiti, hajs, ziom; spis źródeł cytatów, zawierający tytuł utworu, wykonawcę, tytuł płyty, nazwę wytwórni i rok wydania.

   Przedmiotem pracy jest formant -owicz i derywaty nim utworzone w polszczyźnie w ostatnim okresie jej funkcjonowania - w dobie nowopolskiej. [Książka jest monografią] tego bardzo produktywnego przyrostka, zbadanie jego struktury semantycznej, prześledzenie zmian znaczeniowych, zachodzących we wskazanym okresie historycznojęzykowym oraz funkcjonowanie w systemie słowotwórczym języka polskiego.

 Krótka rozprawa na temat kryzysu komunikacji, który został omówiony na przykładzie dewiacji polskiego dyskursu publicznego.

   Rozprawa wypełnia dotkliwą lukę w językoznawstwie polskim. Zasługą autorki jest rozpoznanie dużego fragmentu współczesnego słownictwa dotyczącego kulinariów, zwłaszcza nazw potraw, napojów i produktów spożywczych.

   [Książka] poświęcona jest sposobom aktualizowania stałych związków frazeologicznych w felieitonach. Przedmiotrm opisu są innowacje frazeologiczne, czyli zmiany w strukturze frazeologizmów (...) oraz zmiany w łączliwości frazeologizmów z elementami kontekstu. Celem podjętych badań jest ukazanie zmian językowych zachodzących we współczesnej polszczyźnie w dziedzinie frazeologii, a zarazem opis sposobów funkcjonowania w tekstach frazeologizmów przekształconych pod względem strukturalnym i semantycznym.

   Pierwszą część książki stanowi słownik tematyczny zawierający 5580 haseł (wyekscerpowanych z wydanych w XX w. słowników ogólnych języka polskiego, słowników wyrazów obcych, frazeologicznych, gwar środowiskowych i innych), zgromadzonych w rozdziałach: gry i zabawy towarzyskie, zabawy taneczne, spotkania towarzyskie, konkury i wesele, zabawy kalendarzowe (obrzędowe), gościnność, etykieta towarzyska, teksty okolicznościowe oraz varia.    

   Wznowienie skryptu wykorzystywanego w licznych ośrodkach uniwersyteckich na zajęciach z fonetyki współczesnej polszczyzny. Przydatny zwłaszcza w kształceniu studentów polonistyki, logopedii, pomocny w opanowywaniu języków obcych i dla dialektologów. W większości ćwiczeń stosowana jest slawistyczna transkrypcja fonetyczna, autorki uwzględniają jednak również międzynarodowy alfabet fonetyczny (API).

   [Słownik] przygotowany został jako swego rodzaju poradnik językowy, co - w zamierzeniu autorów - ma stanowić o jego przydatności w poprawnym posługiwaniu się stałymi związkami wyrazowymi dzisiejszej polszczyzny. Zawiera ponad 300 popularnych i powszechnie używanych frazeologizmów. Każdy został opatrzony zwięzłą definicją semantyczną i udokumentowany cytatami ze współczesnych tekstów artystycznych, publicystycznych i popularnonaukowych.

   Słownik zawiera: 4 tysiące związków wyrazowych (zebranych w 6 tysiącach haseł); 10 tysięcy cytatów dokumentujących użycie frazeologizmów; nowe frazeologizmy, np. radosna twórczość, puścić kogoś w skarpetkach, Mrożek by tego nie wymyślił; schematy łączliwości składniowej oraz informacje o pochodzeniu niektórych związków wyrazowych.